Rozwój dziecka to proces indywidualny, jednak istnieją pewne kamienie milowe, których brak może budzić niepokój. Poniżej przedstawiamy kilka objawów w różnych etapach rozwoju, które mogą sugerować potrzebę konsultacji specjalistycznej:
Wczesne Dzieciństwo (0-3 lata)
- Brak reakcji na dźwięki: Dziecko nie reaguje na imię lub inne dźwięki otoczenia.
- Brak kontaktu wzrokowego: Nie nawiązuje lub rzadko nawiązuje kontakt wzrokowy z rodzicami i innymi osobami.
- Ograniczone gesty i mimika: Nie używa gestów takich jak machanie, wskazywanie.
- Brak gaworzenia: Nie gaworzy lub przestaje gaworzyć po okresie normalnego rozwoju.
- Problemy z jedzeniem: Unikanie pewnych tekstur lub smaków, ekstremalne wybiórcze jedzenie.
Wiek Przedszkolny (3-5 lat)
- Brak interakcji z rówieśnikami: Nie interesuje się innymi dziećmi, unika zabaw grupowych.
- Problemy z komunikacją werbalną: Ma ograniczony zasób słów, trudności z budowaniem zdań.
- Sztywność w zachowaniach i zainteresowaniach: Powtarzalne ruchy (np. machanie rękami), silne przywiązanie do rutyn.
- Problemy z rozumieniem emocji: Trudności z rozpoznawaniem i wyrażaniem emocji, zarówno swoich, jak i innych osób.
Wiek Szkolny (6+ lat)
- Trudności w szkole: Problemy z nauką, nieumiejętność dostosowania się do zasad szkolnych.
- Brak empatii: Trudności w zrozumieniu perspektywy innych osób, brak empatii.
- Problemy społeczne: Izolacja, trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu przyjaźni.
- Ekstremalna reakcja na zmiany: Silny opór przed zmianą rutyny, nawet małe zmiany wywołują duży stres.
Kiedy zgłosić się na diagnozę ADOS-2?
ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule) to standardowy test diagnostyczny używany do oceny autyzmu. Powinno się zgłosić na diagnozę, gdy:
- Objawy są widoczne i nie ustępują: Jeśli powyższe objawy utrzymują się przez dłuższy czas (miesiące) i nie ma poprawy.
- Rodzina lub opiekunowie są zaniepokojeni: Intuicja rodziców jest ważna – jeśli coś budzi niepokój, warto skonsultować się ze specjalistą.
- Problemy w codziennym funkcjonowaniu: Gdy trudności dziecka zaczynają wpływać na jego zdolność do funkcjonowania w środowisku domowym, przedszkolnym lub szkolnym.
Warto zacząć od wizyty u specjalisty, który może skierować do specjalistów takich jak psycholog, psychiatra dziecięcy lub specjalista od rozwoju dziecka. Oni mogą zadecydować o konieczności przeprowadzenia ADOS-2 lub innych testów diagnostycznych.